Gãy sụn tiếp hợp là một loại gãy xương đặc biệt. Bệnh này ảnh hưởng đến các lớp mô phát triển gần đầu xương ở trẻ em, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của xương. Gãy sụn tiếp hợp thường cần được điều trị ngay lập tức. Nếu không được điều chỉnh kịp thời, lớp sụn bị vỡ sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển xương sau này.
1. Gãy sụn tiếp hợp là gì?
Lớp sụn tiếp hợp, hay còn gọi là sụn tăng trưởng, là phần mềm và yếu nhất của xương. Đôi khi, lớp này còn yếu hơn cả dây chằng và gân xung quanh. Các cú va đập tương tự có thể gây chấn thương sụn khớp thần kinh ở trẻ em, giống như cách gây bong gân ở người lớn.
Gãy khớp thần kinh nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến xương phát triển không đúng, gây cong hoặc ngắn hơn ở chi đối diện. Nhưng nếu được điều trị đúng cách, hầu hết các vết gãy này sẽ hồi phục mà không gặp biến chứng.
2. Triệu chứng gãy sụn tiếp hợp
Gãy sụn tiếp hợp thường xảy ra ở xương ngón tay, cẳng tay và chi dưới. Triệu chứng có thể bao gồm:
- Cảm giác đau, thường do tăng áp lực lên sụn khớp thần kinh.
- Mất cử động ở vị trí bị ảnh hưởng, không thể nâng vật nặng hoặc chịu lực.
- Sưng và nóng xung quanh các chi và khớp.
Khi nào nên đưa con đi bác sĩ?
Nếu bạn nghi ngờ con mình có thể bị gãy xương, hãy đưa con đến bác sĩ ngay. Ngoài ra, nếu bạn phát hiện dị tật hoặc bất thường ở tay hoặc chân của trẻ, cũng nên đưa trẻ đi khám để đánh giá kỹ. Nếu con bạn bị đau dai dẳng không biến mất hoặc không thể vận động, cũng có thể là dấu hiệu để đi khám bác sĩ.
3. Nguyên nhân gãy sụn tiếp hợp
Gãy sụn tiếp hợp ở trẻ em thường xảy ra do ngã hoặc va chạm vào chi. Có thể gặp các tình huống sau:
- Tai nạn giao thông.
- Các môn thể thao cạnh tranh như bóng đá, bóng rổ, chạy, khiêu vũ hoặc thể dục dụng cụ.
- Các hoạt động giải trí như đi xe đạp, trượt tuyết hoặc trượt ván cũng có thể gây gãy sụn tiếp hợp nếu không cẩn thận.
- Việc sử dụng quá mức các bộ phận cơ thể cũng có thể dẫn đến gãy sụn tiếp hợp, đặc biệt trong quá trình luyện tập thể thao.
4. Gãy sụn tiếp hợp thường gặp ở độ tuổi và giới tính nào?
Gãy sụn tiếp hợp phổ biến ở trẻ trai gấp đôi so với trẻ gái. Điều này là do các bé gái hoàn thành quá trình phát triển sớm hơn bé trai. Đến năm 12 tuổi, đĩa tăng trưởng ở bé gái đã trưởng thành và được thay thế bằng xương.
5. Biến chứng gãy sụn tiếp hợp
Hầu hết các trường hợp gãy sụn tiếp hợp lành mà không gặp biến chứng. Tuy nhiên, có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ liên kết xương không đều:
- Mức độ nghiêm trọng của chấn thương: Nếu lớp sụn hoạt dịch bị di lệch, đứt gãy hoặc nghiền nát, nguy cơ xương bị biến dạng sau này là rất cao.
- Tuổi của trẻ: Nếu lớp sụn của trẻ đã phát triển gần như hoàn chỉnh, tổn thương sụn sẽ ảnh hưởng ít. Tuy nhiên, trẻ em còn đang phát triển có thể bị tổn thương sụn vĩnh viễn, ảnh hưởng đến sự phát triển xương trong nhiều năm sau này. Hậu quả là tay chân của trẻ có thể bị biến dạng.
- Khu vực bị thương: Lớp sụn xung quanh đầu gối thường nhạy cảm và dễ vỡ hơn. Tổn thương vĩnh viễn sụn tiếp hợp ở đầu gối có thể làm biến dạng chi. Chi có thể ngắn hơn, dài hơn hoặc cong hơn so với phía bên kia. Ngược lại, chấn thương sụn hoạt dịch ở cổ tay và vai thường không gây biến chứng.
6. Chẩn đoán gãy sụn tiếp hợp
Do sụn tiếp hợp chưa biến thành xương, khó thấy trên X-quang. Bác sĩ có thể yêu cầu chụp X-quang cả hai tay để so sánh.
Gãy sụn tiếp hợp đôi khi không thể nhìn thấy trên X-quang. Nếu vùng sụn đau, có thể bó bột hoặc nẹp để bảo vệ. Đợi 3-4 tuần rồi chụp X-quang lại để xác định vị trí gãy trước đó không thấy được. Đối với những chấn thương nghiêm trọng hơn, có thể cần chụp CT, MRI hoặc siêu âm để đánh giá tổn thương mềm và xác định mức độ tổn thương.
7. Điều trị gãy sụn tiếp hợp
Cách điều trị gãy sụn tiếp hợp phụ thuộc vào mức độ tổn thương. Nếu gãy không nghiêm trọng, có thể cần bó bột hoặc nẹp. Nếu vết gãy xuyên qua sụn và ảnh hưởng đến bề mặt khớp, và vết gãy không ổn định, có thể xem xét phẫu thuật. Phẫu thuật điều chỉnh sụn hoạt dịch có khả năng tái tạo cao và tăng trưởng tốt hơn so với không phẫu thuật.
Bạn có thể chụp X-quang để xác định chẩn đoán khi bị thương. Tuy nhiên, không biết chắc mảng tăng trưởng có bị tổn thương vĩnh viễn hay không. Bác sĩ sẽ đề nghị chụp X-quang sau một thời gian để đảm bảo sụn phát triển bình thường. Tùy thuộc vào vị trí và mức độ gãy xương, bạn có thể cần theo dõi con mình cho đến khi quá trình phát triển sụn hoàn tất.
Vỡ sụn tiếp hợp ở trẻ em thường do chấn thương khi chơi thể thao hoặc tai nạn giao thông. Nếu không được điều trị, bệnh có thể gây ra những biến chứng ảnh hưởng đến sự phát triển xương của trẻ sau này. Vì vậy, nếu phát hiện chân tay bị biến dạng, đau nhức dai dẳng, nghi ngờ gãy xương, hãy đưa trẻ đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị thích hợp.
Dnulib.edu.vn
