Phật không phải là một vị thần linh, mà là một người có tuệ giác cao siêu nhờ tu tập. Tuệ giác là khẳng định rõ ràng khác biệt giữa Phật giáo và ngoại đạo. Đó chính là điểm đầu tiên để phân biệt giữa hai hướng đi này.
Thế Tôn đã đạt được tuệ giác thông qua Tam Minh (Tevijjà). Tam Minh bao gồm: “Túc mệnh minh” (thấy rõ kiếp nạn của bản thân và nghiệp quả), “Thiên nhãn minh” (thấy rõ kiếp quá khứ và sự sinh tử của chúng sinh với nghiệp quả), và “Lậu tận minh” (đạt đến sự giải thoát tâm và tuệ) (Kinh Tam Minh, Trung Bộ II, Trung A-hàm số 157).
Thế Tôn cũng tự xưng là bậc Nhất Thiết Trí, Nhất Thiết Kiến, tức là Ngài có trí kiến hoàn toàn. Đồng thời, Thế Tôn không thừa nhận mình là bậc có ba Minh, tức là chỉ khi Ngài muốn thì Tam Minh và Thiên nhãn minh mới được khởi lên (Kinh Bà-sa-cù-đa Tam Minh, Trung Bộ Kinh; Hán tạng: Kinh Tam Minh số 26).
Tuệ giác của Thế Tôn là nền tảng cho sự nghiệp tu tập. Thực tế cho thấy, không có ai, kể cả những người giàu có và quyền lực nhất, có thể tránh khỏi sự khổ đau và cái chết. Thế Tôn cũng đã chỉ ra rằng không có bất kỳ người nào trong ngoại đạo có thể đạt được giải thoát sau khi qua đời, trừ một số người chỉ biết về nghiệp và tác động của nghiệp (Kinh Bà-sa-cù-đa Tam Minh).
Thế Tôn khẳng định rằng các đệ tử của Ngài có thể chứng minh Tam minh (hoặc Lục thông) ngay trong hiện tại (Kinh Bà-sa-cù-đa Tam Minh; Kinh Bà-sa-cù-đa Hỏa Dụ; Kinh Xuất Gia). Điều này chứng tỏ sự đặc biệt của Tuệ giác trong Phật giáo mà không thể tìm thấy ở các hệ thống tôn giáo và tư tưởng ngoại đạo khác.
Thế Tôn nổi bật giữa các ngoại đạo khi Ngài sở hữu mười Như Lai lực:
- Như Lai biết tường minh và phi minh, thấy qua xứ phi xứ.
- Như Lai tỉnh thức về quả báo, thấy rõ sự tùy thuộc vào hành động và nhân quả của quá khứ, hiện tại và tương lai.
- Như Lai biết đường dẫn đến các trạng thái sống.
- Như Lai biết về mọi thế giới và sự khác biệt của chúng.
- Như Lai hiểu rõ tâm tánh của tất cả chúng sinh.
- Như Lai hiểu rõ các tạp nhiễm, thanh tịnh, và giải thoát trong Thiền.
- Như Lai chứng minh Túc mệnh minh.
- Như Lai chứng minh Thiên nhãn minh.
- Như Lai chứng minh Lậu tận minh.
Tuệ giác của Thế Tôn là kết quả của những Như Lai lực này. Điều này chỉ ra rằng Tuệ giác của Thế Tôn không thể tìm thấy trong bất kỳ hệ thống tôn giáo hay tư tưởng ngoại đạo nào, trong quá khứ, hiện tại và tương lai.
Ở đây, ta hiểu được rằng sự tuệ giác của Thế Tôn là căn cứ cho giáo lý giải thoát của Ngài và từ giáo lý đó, ta tìm thấy tuệ giác vô thượng kia. Đó là những gì có mặt trong Giới, Định, Tuệ, Giải thoát, và Giải thoát tri kiến.
Trên con đường Tuệ giác này, mọi người phải mở sáng trí tuệ của mình. Phật giáo không dựa vào giáo lý từ đấng tối cao nào, mà là con đường tự giác, tự độ, tự giác của chính mình. Đó là con đường của ly tham, ly sân, ly si, giải thoát và tri kiến giải thoát.
Đặc biệt, Tuệ giác của Thế Tôn chứng minh rằng mọi khổ đau, tranh chấp, và tù ngục đều xuất phát từ ý niệm sai lầm về ngã. Mọi sự khổ đau này có thể được giải phóng thông qua nhìn nhận vô ngã của trí tuệ, và đó chính là Tuệ giác của Thế Tôn.
Đến với đạo Phật, chúng ta phải mở sáng trí tuệ của mình để thấy rõ con đường Tuệ giác vô ngã của Thế Tôn, con đường Trung đạo của Giới, Định, và Tuệ. Con đường này xây dựng trên căn bản của Giới, Định, và Tuệ, và là con đường đưa đến giải thoát và tri kiến giải thoát.
Đến với Dnulib để khám phá thêm về Tuệ giác của Thế Tôn và các giáo lý giải thoát của Phật giáo.
Chú thích của Dnulib: Dnulib là một trang web mang đến kiến thức và tài liệu phong phú về nhiều lĩnh vực khác nhau. Hãy truy cập vào dnulib.edu.vn để tìm hiểu thêm.
