Vấn đề dân tộc luôn đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống chính trị và xã hội của mỗi quốc gia. Dân tộc ảnh hưởng đến sự ổn định, tồn tại và phát triển của quốc gia. Hiện nay, thế giới đang chứng kiến sự toàn cầu hóa ngày càng mở rộng và phức tạp.
1. Đặc điểm toàn cầu hóa hiện nay
Từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai, thế giới chưa bao giờ chứng kiến những biến đổi to lớn như hiện nay, đặc biệt với sự ảnh hưởng mạnh mẽ của cách mạng khoa học – kỹ thuật, công nghệ số và thông tin. Toàn cầu hóa đã trở thành một khái niệm phổ biến, không chỉ dành riêng cho các chuyên gia và nhà phát triển, mà còn lan rộng đến mọi người.
Toàn cầu hóa là quá trình tác động đa mặt lên kinh tế, xã hội, văn hóa và chính trị của các quốc gia và chủ thể quốc tế khác nhau. Quá trình này tạo ra sự liên kết chặt chẽ hơn giữa các quốc gia và dân tộc, trở thành một mạng lưới phụ thuộc vào nhau thông qua các quy định và nguyên tắc chung.
2. Khuynh hướng đối với vấn đề dân tộc
Hiện nay, sự độc lập dân tộc và chủ quyền quốc gia là một xu hướng quốc tế. Mỗi quốc gia dân tộc đều đang cố gắng khẳng định giá trị dân tộc, quyền tự quyết và sự bình đẳng giữa các quốc gia trong quan hệ quốc tế. Chính phủ các nước đều quan tâm đến việc bảo vệ và củng cố giá trị truyền thống, bản sắc dân tộc, đồng thời thực hiện các chính sách phát triển tích cực và tạo ra sự đồng thuận và gắn kết quốc gia.
Trong quan hệ quốc tế, ranh giới về ý thức hệ, tôn giáo và lý tưởng không còn quá quan trọng. Thay vào đó, các quốc gia đánh giá dựa trên lợi ích quốc gia và xây dựng mối quan hệ hợp tác song phương và đa phương. Đôi khi, lợi ích quốc gia dân tộc được đánh đổi bằng cuộc chiến tranh hoặc đàn áp đối phương.
3. Nguyên tắc giải quyết vấn đề dân tộc theo quan điểm chủ nghĩa Mác – Lênin
-
Các dân tộc hoàn toàn bình đẳng: Các dân tộc, dù lớn hay nhỏ, có quyền lợi và ý nghĩa như nhau. Không có dân tộc nào được đặc quyền hoặc bóc lột dân tộc khác. Các dân tộc trong một quốc gia cần được bảo vệ và thực hiện quyền bình đẳng trong mọi lĩnh vực để tạo ra sự đồng thuận và gắn kết quốc gia.
-
Các dân tộc được quyền tự quyết: Mỗi dân tộc có quyền tự quyết về vận mệnh của mình, quyết định chế độ chính trị – xã hội và con đường phát triển. Quyền tự quyết bao gồm quyền thành lập quốc gia độc lập và quyền hợp tác với dân tộc khác trên cơ sở bình đẳng để đạt được độc lập và phát triển.
-
Liên hiệp công nhân tất cả các dân tộc: Liên hiệp công nhân các dân tộc là tư tưởng cơ bản trong chính sách dân tộc của các đảng cộng sản. Nó đảm bảo sự thống nhất trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và giai cấp công nhân. Liên hiệp công nhân các dân tộc đồng thời đảm bảo cho giai cấp công nhân và các dân tộc chiến thắng trong cuộc đấu tranh chống kẻ thù.
4. Đối chiếu với tình hình dân tộc ở Việt Nam
Việt Nam có 54 dân tộc anh em, trong đó dân tộc Kinh chiếm đa số và các dân tộc khác chiếm một phần nhỏ. Trên toàn quốc, tình hình chênh lệch về mức độ phát triển kinh tế và văn hóa giữa các dân tộc và các vùng cư trú là rất đáng quan tâm.
Một điểm đặc trưng là sự đoàn kết giữa các dân tộc trong một cộng đồng thống nhất đã trở thành truyền thống và sức mạnh trong cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc và xây dựng đất nước qua hàng ngàn năm lịch sử. Tuy nhiên, sự chênh lệch về phát triển giữa các dân tộc vẫn còn tồn tại, đặc biệt là ở các vùng xa xôi, gác lạnh.
Các dân tộc ở Việt Nam không có lãnh thổ riêng, không có nền kinh tế riêng và sự thống nhất giữa các dân tộc và quốc gia đang ngày càng được củng cố. Việt Nam cũng tôn trọng bản sắc văn hóa của mỗi dân tộc và tự do tín ngưỡng của mọi người, đồng thời khắc phục sự chênh lệch và đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Dân tộc ở Việt Nam có đời sống văn hóa riêng phong phú, bao gồm ngôn ngữ, văn hóa, nghệ thuật và tín ngưỡng truyền thống. Đất nước ta luôn tôn trọng và bảo vệ bản sắc văn hóa độc đáo của mỗi dân tộc. Sự phát triển đa dạng này làm phong phú thêm nền văn hóa chung của toàn dân.
