Trách nhiệm giải trình là gì?
Trách nhiệm giải trình là thuật ngữ dùng để chỉ sự chịu trách nhiệm và báo cáo về kết quả của một công việc hay chức năng cụ thể trong nhiều lĩnh vực như luật pháp, công việc công, kinh tế và tài chính.
Trong trường hợp này, một cá nhân, một bộ phận hay một tổ chức chịu trách nhiệm thực hiện một công việc hay chức năng cụ thể một cách chính xác và giải thích vấn đề đó cho các cá nhân, bộ phận hay tổ chức liên quan.
Họ chịu trách nhiệm đảm bảo tính chính xác của thông tin được giải thích. Các bên khác sẽ dựa vào công việc này để đánh giá, và người chịu trách nhiệm sẽ nhận được phần thưởng hoặc bị phạt tùy theo hiệu suất công việc.
“Trách nhiệm giải trình là khả năng chịu trách nhiệm của một cá nhân hoặc một bộ phận đối với việc thực hiện hoặc kết quả của các hoạt động cụ thể.”
Ví dụ về trách nhiệm giải trình
Để hiểu rõ hơn về trách nhiệm giải trình là gì, hãy xem qua ví dụ sau.
Trong mọi công ty, kế toán phải chịu trách nhiệm về chất lượng báo cáo tài chính. Tuy nhiên, có những trường hợp mà báo cáo tài chính có thể bị thao túng để đạt lợi ích cá nhân. Đó là lý do tại sao báo cáo tài chính phải được thực hiện bởi các kế toán viên độc lập bên ngoài.
Kiểm toán viên độc lập có đủ kiến thức và kinh nghiệm để phát hiện sai sót trong báo cáo tài chính. Các công ty niêm yết cần kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm. Họ cũng được yêu cầu tham gia vào các ủy ban kiểm toán để tăng tính minh bạch.
Các đặc trưng quan trọng của trách nhiệm giải trình là gì?
Trách nhiệm giải trình được cấu thành từ 3 yếu tố chính.
Tính công khai
Cá nhân, bộ phận hay tổ chức thực hiện trách nhiệm giải trình phải báo cáo công khai. Việc giải trình phải nêu rõ mục đích, căn cứ và giải quyết vấn đề đang phát sinh. Việc xử lý vấn đề phải là ưu tiên hàng đầu trong công việc.
Người chịu trách nhiệm phải công khai nguyên nhân, đưa ra giải pháp và chứng minh hiệu quả của giải pháp để xử lý vấn đề.
Tính chịu trách nhiệm
Trách nhiệm là điều bắt buộc với cá nhân và bộ phận thực hiện trách nhiệm giải trình. Nếu các bên liên quan cho rằng việc giải trình không hợp lý, người chịu trách nhiệm có thể bị mất trách nhiệm, bị sa thải hoặc thậm chí vướng pháp luật.
Ví dụ, khi kế toán nói “Tôi sẽ chịu trách nhiệm cho báo cáo của mình”, điều này có nghĩa là nếu có sai sót trong báo cáo, kế toán viên phải chịu trách nhiệm và hứng chịu hình phạt.
Hậu quả của trách nhiệm giải trình
Thực hiện trách nhiệm giải trình có thể dẫn đến kết quả tích cực hoặc tiêu cực. Nếu không xử lý được vấn đề, hậu quả sẽ xảy ra và báo cáo giải trình phải nêu rõ cách xử lý hậu quả và các trách nhiệm của các bên liên quan.
Trách nhiệm giải trình và trách nhiệm là hai thuật ngữ thường được coi là đồng nghĩa và sử dụng thay thế cho nhau. Tuy nhiên, chúng thực sự có ý nghĩa riêng biệt. Điều quan trọng là hiểu sự khác biệt giữa chúng để đánh giá người phù hợp cho mỗi vị trí trong cơ cấu tổ chức và/hoặc để xác định nhiệm vụ cho một dự án cụ thể.
Sự khác biệt giữa bổn phận và trách nhiệm giải trình là gì?
Bổn phận ở nơi làm việc là gì?
- Bổn phận thực chất là nhiệm vụ phải hoàn thành và đáp ứng.
- Nhiệm vụ có thể được chia sẻ giữa một nhóm – nhiều người có thể chịu trách nhiệm để đạt được kết quả cụ thể bằng cách làm việc chung trên cùng một nhiệm vụ hoặc có nhiệm vụ khác nhau để đạt được mục tiêu.
- Bổn phận không được giao cho ai đó, mà người đó tự chọn mình có bổn phận với điều gì đó.
- Bổn phận tập trung vào đơn vị công việc, bao gồm: ai có vai trò gì, yêu cầu gì và phải làm gì để thành công.
Trách nhiệm giải trình ở nơi làm việc là gì?
Trách nhiệm giải trình theo nghĩa đen là khả năng và/hoặc nhiệm vụ báo cáo (hoặc giải trình) về các sự kiện, nhiệm vụ và kinh nghiệm.
- Trách nhiệm giải trình cho một nhiệm vụ, quy trình, dịch vụ cụ thể… chỉ nên được giao cho một người.
- Nếu nhiều người chịu trách nhiệm về kết quả của một nhiệm vụ, nguy cơ là mỗi người sẽ cho rằng người khác chịu trách nhiệm, gây ra việc không có ai thực sự chịu trách nhiệm.
- Việc phân công nhiệm vụ nên dựa trên kỹ năng và khả năng của từng cá nhân.
- Trong khi bổn phận là nhiệm vụ để hoàn thành trước, trách nhiệm giải trình là những gì diễn ra sau khi một tình huống xảy ra.
- Đó là cách một người phản ứng và làm chủ kết quả của một nhiệm vụ.
- Chịu trách nhiệm thường đồng nghĩa với việc người đó đối mặt với hậu quả nếu nhiệm vụ không được hoàn thành xuất sắc.
- Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng vậy – đôi khi trách nhiệm giải trình cũng có thể xảy ra khi người “chịu trách nhiệm” không đạt được mục tiêu.
Sau khi tìm hiểu sự khác biệt giữa bổn phận và trách nhiệm giải trình, bạn đã có cái nhìn tổng quan về cả hai khái niệm. Điều quan trọng là hiểu được sự khác biệt này để đảm bảo giao phó nhiệm vụ cho mỗi cá nhân và để biết ai chịu trách nhiệm về những kết quả cụ thể.
Được chỉnh sửa bởi Dnulib
