Tổng quan về câu ‘Nhân vô thập toàn’
Câu tục ngữ “Nhân vô thập toàn” đã trở nên quen thuộc trong văn hóa người Việt. Thường thì người ta giải thích rằng: không ai hoàn hảo cả mười phần, ý chỉ rằng con người đều có ưu điểm và nhược điểm. Tuy nhiên, nội dung thực sự của câu này rất sâu sắc, có thể làm cho con người tôn trọng sự hoàn hảo của bản thân.
Một số người thường sử dụng câu tục ngữ này để tự tha thứ cho những lỗi lầm và khuyết điểm của mình. Tuy nhiên, từ một góc nhìn khác, ý nghĩa của câu này hoàn toàn ngược lại. “Nhân vô thập toàn” ám chỉ rằng dù con người có trí tuệ thông minh đến đâu, họ vẫn không thể hoàn hảo. Do đó, cần phải sửa chữa những sai lầm và khuyết điểm của bản thân, lắng nghe những lời phê bình và lời khuyên từ người khác.
Người xưa nêu lên câu này với mục đích giúp người ta trở nên hoàn hảo, chuẩn mực, chứ không phải để người ta trở nên tồi tệ hơn, mỗi ngày một khuyết điểm. Vì vậy, cùng một câu nói, nếu ta cố chấp và không muốn thay đổi, dễ dàng hiểu sai ý nghĩa và dùng lý do để bám víu vào những khuyết điểm của bản thân. Đối với người ấy, chỉ có hại mà không có lợi.
Ngoài ra, “Nhân vô thập toàn” còn mang một ý nghĩa tốt đẹp khác, đó là: không thể làm vừa lòng tất cả mọi người trên đời. Thế gian này tồn tại sự tương sinh tương khắc, vì vậy nếu có người yêu mến, thì cũng sẽ có người chán ghét; có người khen ngợi, thì sẽ có người chê bai. Thay vì chỉ quan tâm đến ý kiến của người khác, ta hãy nhìn vào tâm hồn, trau dồi bản thân, liên tục rèn giũa tài năng và đạo đức, từ đó sẽ sớm đạt được niềm hạnh phúc tự tại.
Một câu chuyện thể hiện câu nói này
Có một câu chuyện về vị tướng tài ba Hứa Kính Tôn thời vua Đường Thái Tông như sau:
Một ngày nọ, vua Đường Thái Tông hỏi Hứa Kính Tôn: “Trẫm thấy ngươi không phải là người đen tối, tại sao lại có nhiều điều tiếng xấu về ngươi?”
Hứa Kính Tôn trả lời với tôn trọng: “Thưa bệ hạ! Mỗi khi mùa xuân đến, mưa như dầu trút xuống, khiến cho nông dân vui mừng vì mùa màng tươi tốt, nhưng người đi đường lại khó chịu vì đường trơn trượt.
Trăng mùa thu sáng tỏ như gương treo trên trời, thi nhân nâng chén thưởng nguyệt, thích thú ngâm thơ, nhưng kẻ ăn trộm lại căm ghét ánh trăng sáng.
Thiên địa không thiên vị, nhưng sự nắng mưa vẫn bị thế nhân oán trách. Dù tôi không phải là người hoàn hảo, nhưng vẫn bị chỉ trích và chê bai.”
“Vì vậy, tôi nghĩ rằng, khi nghe những lời thị phi, chúng ta nên bình tĩnh suy xét. Nếu thiên vương tin vào những lời thị phi, thì quan thần sẽ bị hại; nếu cha mẹ tin vào những lời thị phi, con cái sẽ bị ruồng bỏ; nếu vợ chồng tin vào những lời thị phi, gia đình sẽ tan rã. Câu chuyện trong thế gian độc hơn rắn độc, sắc bén hơn lưỡi giáo và kiếm đao, nó có thể giết người mà không cần thấy máu.”
Vì vậy, miệng là của người khác, còn thị phi chỉ là chuyện xảy ra trong cuộc sống này. Sống thẳng thắn không chỉ không làm ta xấu hổ, mà còn không bận tâm vì những lời chê bai.
Chúng ta không thể thay đổi suy nghĩ của mọi người, nhưng có thể thay đổi vận mệnh của chính mình. Đừng quá để ý đến những lời nói của người khác, đừng để những lời thị phi quyết định cuộc sống mình có hạnh phúc hay không. Quan trọng nhất là tự xem xét và thay đổi bản thân, trau dồi những phẩm chất tốt trong mỗi ngày!
Dnulib.edu.vn
(Dnulib) [https://dnulib.edu.vn]
